Phim Kiếm Hiệp: Văn hóa văn nghệ,Huyền thoại về những Pơtao chứ ngai vàng (5),Huyền thoại về những Pơtao chẳng ngai rồng (5) - Báo đánh an TP Đà Nẵng: CADN Online- Kết đấu niềm tin

Huyền thoại về những Pơtao chứ ngai vàng (5)Cập nhật: mức hai, 29/9/2014 - 10h31'

Huyền thoại về những Pơtao không ngai vàng (4)
Huyền thoại về những Pơtao chả ngai (3)
Huyền thoại về những Pơtao chả ngai (2)
Huyền thoại dận những Pơtao không ngai rồng

* Bài cuối: Khép lại một huyền thoại

(Cadn.Com.Vn) - đại hồi mặt trời chửa rọi ánh sáng đầu tiên trên ngọn núi Chư tui Yang, người dân làng Plei Ơi chuẩn bị tặng ngày lễ trọng đại của buôn làng. Bởi lần này chiếc gươm thần của Vua Lửa được chuyển về “nơi ở” mới khang trang hơn, được bảo sang trọng̉n tốt hơn và cũng là buổi lễ cuối cùng khép lại một huyền thoại về các Pơtao.

Buổi cúng cuối cùng

4 giờ sáng, làng Plei Ơi (xã Ayun Hạ, H. Phú Thiện) vẫn còn nằm mê ngủ dù họ biết rằng ngày ni tại nhà bà Kpăh H’Nhik – vợ của Pơtao Apui Siu Luynh (vị Vua Lửa đời thứ 14) sẽ diễn ra nghi ngờ lễ trọng đại. Nơi đây, que gươm thần còn lại cuối cùng trong 3 thanh gươm của Vua Lửa, Vua Gió và Vua Nước truyền tụng bấy lâu nay. Thế mà, để diện kiến thanh gươm thần này thì số người cũng chỉ đếm trên đầu ngón tay khiến chúng tôi càng háo hức. Dù đây là sự kiện tiễn ý ngờ̃a trọng đại với dân làng cơ mà tịnh chẳng một bóng người, chỉ có một số người già trong làng lục đục phắt tìm Rơ Lan Hieo – người phụ tá cuối cùng của Vua Lửa đời thứ 14. Ông là người duy nhất còn lại biết các bài cúng, biết xin Yang chuyển que gươm về béng̣a điểm mới mà được Nhà nước xây dựng trong suốt khuôn viên cụm di tích Plei Ơi liền tù tù dưới chân núi Chư mình Yang.

Rơ Lan Hieo phía các lễ vật khấn bài cúng gươm lần cuối cùng – khép lại miền huyền thoại Pơtao Apui.

Hỏi ra mới biết, trẻ con, phụ nữ tuyệt chả dám đến gần mthir ia (lều để gươm của vua). Bởi lẽ trong đời sống tâm linh của họ, gươm thần là vật khôn thiêng, chỉ có người già, người có uy tín mới được tiếp cận diện kiến gươm thần. Trẻ em, phụ nữ lại gần về sẽ bị đau ốm. Chiếc trống, chiếc chiêng, ghè rượu là bảo vật truyền qua nhiều đời Vua Lửa bấy bấy lâu nằm hoang lạnh trong suốt căn nhà của Rơ Lan Hieo giờ được phủi lớp bụi dày tiễn xuống chuẩn bị cho buổi lễ. Nhìn chiếc trống, chiếc chiêng từng vang vọng trong các buổi cúng, Rơ Lan Hieo mắt đăm đăm nhìn xa xôi: “Đây là buổi cúng gươm cuối cùng mà Hieo thực hiện. Từ đây trở béng, Hieo chẳng cúng nữa đâu! Mình không phải là Pơtao Apui, mình chỉ cúng một lần này thôi!”.

Que gươm thần (chỉ còn vành đai đồng) cùng các “thanh gươm cận vệ” khác.

Bên căn chòi đã cũ nơi để thanh gươm thần của Vua Lửa, Rơ Lan Hieo tiến hành dọn dẹp chuẩn bị các thủ tục cho bài cúng. Vóc dáng nhỏ bé, Rơ Lan Hieo vác cây mác dùng để đâm ra trâu trong các buổi cúng bắt đầu tiến hành nghi lễ. Mà lượng mác hàng chục năm chứ dùng tới đã cùn, mồ hôi ướt đẫm trên trán Hieo mà con trâu vẫn có chửa chảy máu. May có một số người Tày cùng ngụ cư ở làng Plei Ơi chả ngại lùng cử đã xúm vào cùng phụ Rơ Lan Hieo xẻ thịt con trâu tặng kịp giờ cúng.

Ghè rượu được mế vào, con heo, con gà cũng đã được xẻ thịt. Cẩn trọng, Rơ Lan Hieo hút rượu từ ghè ra đong vào chiếc phủ́n đồng cổ được truyền trải qua bao đời Vua Lửa. Sau đó, ông lấy từ trong túi xách vào một củ giống củ riềng xắt từng miếng nhỏ hòa chung vào chén rượu rồi Rơn Lan Hieo nhanh chóng cất vào túi. Người phụ tá tặng buổi cúng là Oi Phơ kính cẩn dùng lá chuối nhúng vào lấṕn đồng rắc lên tay Rơ Lan Hieo và Rơ Lan Hieo cũng làm ngược lại như vậy cho Oi Phơ. Tò mò, chúng tớ hỏi thì Oi Phơ biếu biết: đó là củ Jrao hchich mà tiếng Jrai ngờ̃a là “rửa sạch tội đống̃i”, trước mỗi lần cúng gươm thần đều phải rửa sạch những ô uế trên người dự buổi cúng. Đồng thời, Rơ Lan Hieo vừa khấn vừa “rửa sạch” cho cái trống, cái chiêng của Vua Lửa và xung vòng quanh căn chòi để gươm thần.

Rơ Lan Hieo – tiễn đưa gươm về “chốn ở” mới.

Diện kiến gươm thần

Vừa tưới rượu cùng củ Jrao hchich quành lều, Rơ Lan Hieo bắt đầu lầm rầm khấn bằng tiếng Jrai và một lúc sau ông trèo lên căn biếùi lấy xuống một bọc vải trắng đựng que gươm, một cái gùi đã bắt đầu mục nát. Từ trên lều cao, Rơ Lan Hieo chật vật với chiếc gùi nặng đựng nhiều vật của Vua Lửa, nhưng mà tuyệt nhiên Oi Phơ – người phụ tá buổi cúng giò dám đến gần. “Chỉ có Rơ Lan Hieo mới được chạm vào thanh gươm, chạm vào các vật của Pơtao Apui thôi”, Oi Phơ giải thích.

Trải tấm chiếu giữa đất, Rơ Lan Hieo bắt đầu lấy những đồ vật vốn là vật bất ly thân thể của các đời Vua lửa: một chiếc nhẫn đá, một rìu đá cổ, một khẩu súng hỏa mối nhỏ (đừng có đạn), một chiếc vổ̀ đống bằng đá, một chiếc chén đá, một chiếc lấṕn đồng... Và những mẩu đá thạch anh nhỏ khác. Lần giở tấm vải trắng cuộn tròn đã ngả màu và mục, Rơ Lan Hieo cẩn trọng dùng hai tay đỡ lần lượt 4 que gươm vào, tất cả đã đều hen gỉ và chẳng có vỏ gươm. Cầm thanh gươm chỉ có vòng đai gươm bằng đồng còn vốn liếng những món văn của lửa và nước quyện rau nhưng mà lưỡi gươm cũng đã gỉ sét, Rơ Lan Hieo giới thiệu đây chính là gươm thần và 3 que gươm tê là “pô vai long rneng gieo”: 3 gươm cận vệ. Chúng mình sanǵ sững sờ bởi que gươm thần vổ mưa, gọi gió truyền sang trọng hàng trăm năm với 14 đời Vua Lửa cũng phải cam chịu số phận của thời phòng.

Khu quần thể di tích Vua Lửa làng Plei Ơi dưới chân núi Chư trui Yang.

Cẩn trọng từng tí một, ông Hieo lại dùng hai tay đặt từng que gươm cũng như các đồ vật khác của Vua Lửa một lên tấm vải trắng mới. Chiếc bao phủ́n đồng lại được Rơ Lan Hieo hút đầy rượu cần và gọt củ Jrao hchich vào cơ mà lần này, Rơ Lan Hieo lấy mỗi miếng thịt nhỏ được cắt từ bộ phận: cù nhây, dạ, thịt nách của 3 con vật cúng tế: trâu, lợn, gà bỏ vào chén đồng. Đủ các thủ tục trên, Rơlan Hieo lần lượt tưới rượu lên que gươm mà như lời ông giải thích là biếu gươm thần “ăn” và rửa sạch gươm thần. Đồng thời, Oi Phơ cũng mẹ vốn liếng sang trọng̉ lòng trâu, phần đùi thịt trâu đặt trước chỗ ngồi cúng của Rơ Lan Hieo. Nến được thắp lên, Rơ Lan Hieo ngồi xếp bằng, hai tay chắp lại như vái, miệng bắt đầu khấn: “Ơi Yàng, ơi Pơtao Apui, ơi thần hàng ngàn, hàng vạn. Bữa nay chúng tao dâng lễ một con trâu, một con lợn, gà, ghè rượu cầu xin, thông thuộc báo đến các thần lẻ biết. Chúng tôi xin phép các Pơtao Apui tặng dân làng Plei Ơi chuyển gươm thần về chỗ ở mới, nơi chân núi Chư tớ Yang. Chúng tớ cầu xin các vị thần, các Pơtao cho người làng sức khỏe, hòa thuận, mưa thuận gió hòa”.

Dứt lời khấn, Rơ Lan Hieo lặng lẽ cuốn tấm vải trắng bọc tất cả gươm thần cũng như các “gươm cận vệ khác”, những đồ vật của các Pơtao Apui trải qua các đời truyền lại được ông Hieo đặt vào chiếc gùi mới. Vai tiễn chân gùi, hai tay đỡ niu những báu vật cuối cùng còn lại của các đời Vua Lửa, Rơ Lan Hieo quách bộ từ căn tặng̀i, ổ trải qua ruộng rẫy bước về núi Chư trui Yang – chốn đó huyện Phú Thiện đã xây dựng căn nhà để gươm trong suốt quần thể di tích Vua Lửa Plei Ơi. Mắt nhìn thẳng, bàn chân bước từng bước từ tốn, Rơ Lan Hieo dải sang trọng cánh đồng đeo gươm thần về “chỗ ở” mới. Trời đương nắng bỗng chốc gió nổi lên, mây kéo đậy khuất ánh mặt trời như ở cõi khác các Pơtao Apui đang dõi theo buổi lễ cuối cùng này.

Minh Tân

			97 lần tâm tính

Từ bỏ khóa can dự:

Huyền thoại
Pơtao
chứ ngai

Gửi bình phẩm luận của bạn

(*)Hụi và tên :
()()Địa chỉ Email :
số phận điện thoại :
Địa chỉ :
Nội dung bình phẩm luận :(*)
(*)Mã công nhận :

Các tin xưa hơn

»Mưa Huế
»Bảo tồn và phát huy giá trị nghệ thuật Bài biếùi dân buồng miền Trung
»Huyền thoại về những Pơtao không trung ngai rồng (4)
»Điểm dừng chân chốn Phố cổ
»Ngày 3-9 hằng năm là Ngày Âm nhạc Việt trai
»Dự án Làm phim 48 giờ thu hút 100 nhóm làm phim trẻ
»Huyền thoại về những Pơtao giò ngai rồng (3)
»Bao giờ có phim truyện về miền Trung?
»Cậu bé trợn Nẵng vượt sang 3000 bố thí đơm giật ngôi bởi vô địch Giọng hát Việt Nhí Co.Opmart 2014
»đỡ cao chất lượng, hiệu sang̉ trong suốt sáng tạo văn học nghệ thuật

Phim Kiếm Hiệp

Chủ Nhật, 28 tháng 9, 2014

Văn hóa văn nghệ,Huyền thoại về những Pơtao chứ ngai vàng (5),Huyền thoại về những Pơtao chẳng ngai rồng (5) - Báo đánh an TP Đà Nẵng: CADN Online- Kết đấu niềm tin

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét